De ziekte van Alzheimer
De neuropathologische kenmerken van de ziekte van Alzheimer zijn de plaques (extracellulaire deposities van amyloïd), de tangles (intracellulaire accumulatie van gehyperfosforyleerd tau) en de reactieve astrocyten. Daarnaast hebben wij en anderen aangetoond dat de activiteit van het ubiquitine proteasoom systeem is verlaagd in hersenen van Alzheimer patiënten en Alzheimer muismodellen en dat dit veroorzaakt kan worden door amyloïd. Dit systeem is een belangrijke regulator van basale cellulair processen in de cel.
De amyloïd plaques ontstaan doordat de processing van het amyloïd precursor proteïne wordt ontregeld en er meer Abeta 40 en 42 wordt geproduceerd. Deze Abeta peptides vormen oligomeren en fibrillen en zijn toxisch voor neuronen en mogelijk ook voor astrocyten. De astrocyten rondom de plaques veranderen van vorm en de productie van het cytoskelet eiwit GFAP (glial fibrillary acidic protein) wordt gestimuleerd. Dit proces heet reactieve gliose. Het is onduidelijk hoe dit proces precies verloopt, maar het lijkt geïnitieerd te worden door Abeta. Deze reactieve astrocyten zijn hypertroof en het is aannemelijk dat hun functie is verstoord. Dit zal zeer waarschijnlijk een effect hebben op de signaaloverdracht tussen neuronen, en dus kan de verstoorde astrocytenfunctie op deze manier bijdragen aan de dementie bij Alzheimer patiënten.